Gods nabijheid zoeken

Psalm 27:8 zegt: Mijn hart zegt U na: “Zoek Mijn nabijheid!” Uw nabijheid HEER, wil ik zoeken. In de Bijbel – en met name in de Psalmen –  lezen we over verlangen naar Gods aanwezigheid. Dat is een heilig verlangen, dat God Zelf in ons legt, want Hij is een God van relatie. De realiteit is echter dat we leven in een wereld die ons zo wil opslokken, dat er weinig tijd en aandacht overblijft om Gods nabijheid te zoeken. Het vraagt van ons dat we keuzes maken en prioriteiten stellen. Voor veel gelovigen betekent het dat ze tijd proberen in te ruimen voor bidden en Bijbellezen.

Bidden en Bijbellezen

Bidden en Bijbellezen horen wel tot de kern van onze geloofspraktijken. Zowel bidden als Bijbellezen kun je op veel manieren doen, passend bij je eigen spiritualiteit. Ik wil hier onder de aandacht brengen wat we kunnen leren van de Joden en ook van de kloostertraditie, namelijk dat je de Bijbel kunt bidden ofwel biddend kunt Bijbellezen.
Het mooie daarvan is, dat er een dialoog ontstaat tussen God en de gelovige. Zijn Woord is het levend Woord, dat raakt aan onze dagelijkse levens. En vanuit die aanraking mogen we ons hart voor God open leggen. Het is een vorm van bidden die heel dicht bij de Bijbel blijft en zich door Gods woorden zelf laat voeden. 

Aandachtige aanwezigheid

Zó biddend Bijbel lezen vraagt van ons om aandacht en verstilling. Wanneer we niet uit de hectiek van ons jachtige leven stappen, is het moeilijk om Gods woorden te herkennen en overdenken. Niet omdat God Zich verbergt, want Hij is IK BEN, de Aanwezige, die altijd aandacht heeft, maar omdat het van ons vraagt om óók aandachtig aanwezig te zijn.
Dit raakt aan het woord ‘contemplatie’, dat wel omschreven kan worden als ‘aandachtig aanwezig zijn in Gods aandachtige aanwezigheid’. Het heeft alles te maken met stil worden en tot rust komen bij God. Als we biddend Bijbellezen zijn we niet op zoek naar meer kennis, maar naar het besef van Gods aanwezigheid. We doen dat door de Bijbelwoorden aandachtig te lezen en te overdenken, erover te mediteren.

Manieren van Bijbellezen

De Bijbel kun je op verschillende manieren lezen, die hun eigen waarde hebben en waarbij het verstaan altijd afhankelijk is van de Heilige Geest. Toch is het goed om de verschillen te herkennen tussen Bijbelstudie en Bijbelmeditatie.
Bij Bijbelstudie vragen we ons af: wat staat er en wat betekent het? Bij Bijbelmeditatie is de centrale vraag: hoe word ik aangesproken en wat doet het met mij? Bijbelstudie gaat dus om informatie, waarbij we willen groeien in inzicht en kennis van de Bijbel, terwijl meditatie meer gericht is op transformatie, waarbij we willen groeien in de relatie met Christus en steeds meer op Hem gaan lijken. Voor Bijbelstudie lezen we vaak een groter gedeelte en de context, bij meditatie richten we ons op een kortere kerntekst. En tenslotte nog één belangrijk onderscheid: bij Bijbelstudie stel ik vragen aan de tekst (tekst is object), bij meditatie stelt de tekst vragen aan mij (tekst is subject). 

Essentie van Lectio Divina in trefwoorden

Lectio Divina is dus een vorm van biddend Bijbellezen, waarbij meditatie belangrijk is. Je zou het in één kernzin kunnen samenvatten met: langzaam en liefdevol luisterend leren lezen.
Langzaam, omdat het een vorm is van ‘slow-reading’. Het is belangrijk om de woorden langzaam te lezen en te herhalen om ze werkelijk tot je door te laten dringen.
Liefdevol, omdat het gaat om het lezen met je hart en niet zozeer met je hoofd. Deze leeswijze gaat om groeien in liefde en niet in kennis en beoogt de lezer te raken op hartsniveau.
Luisterend, omdat je bij het lezen alert bent op de stem van Gods Geest die spreekt. God wil spreken tot je hart en je kunt Zijn stem verstaan door de gelezen woorden heen.
Leren, omdat het een leerproces is, dat levenslang duurt – telkens leer je weer nieuwe dingen uit de tekst die tot je komt. 

Lezen, omdat het gaat om eenvoudig lezen en herlezen. En soms ontdekken dat je een tekst weer op een totaal nieuwe manier kan lezen en beluisteren… 

Hoe beoefen je Lectio Divina?

Lectio Divina is een manier van biddend Bijbellezen die je persoonlijk kunt beoefenen, maar ook met een groep. Er is veel ruimte voor stilte en alles is gericht op het tot rust komen bij God. We onderscheiden vier ‘fases’: lezen (lectio), overdenken (meditatio), bidden (oratio) en rusten (contemplatio).  Bij het lezen, overdenken en bidden zijn we bezig met woorden, zijn we actief bezig om te oefenen in ontvankelijkheid, maar bij het rusten zijn we de woorden voorbij, ‘beyond words’. Je zou het kunnen vergelijken met een goed gesprek tussen geliefden. Als je echt naar elkaar geluisterd hebt, komt er een moment dat er genoeg gezegd is; dan is gewoon bij elkaar zijn meer dan voldoende en kun je zwijgend bij elkaar tot rust komen, voorbij de woorden…
Overigens is het  belangrijk om te beseffen dat we voor de contemplatio afhankelijk zijn van wat God ons geeft. De contemplatio is genade, iets wat je door God gegeven moet worden.

Uitnodiging!

Verlang je er ook naar om Gods nabijheid te zoeken? Wil je prioriteiten stellen en ruimte maken in de hectiek van je leven om aandachtig te luisteren wat Gods Woord jou te zeggen heeft? Wil je dit samen met broers en zussen in het geloof doen?
We willen daar graag gelegenheid voor bieden door maandelijks een Lectio Divina te beoefenen met elkaar op de eerste woensdag van de maand van 9:00-10:00 in de grote zaal van de Open Hof. De Lectio Divina wordt afwisselend geleid door Anita Abbring, Willie van der Pijl en Sietske Muurling. In de periode van februari t/m juli 2023 willen we luisteren naar de “Ik ben”-uitspraken van Jezus in het evangelie van Johannes. 
De eerste keer is op woensdag 1 februari a.s. Iedereen is van harte welkom om te komen!

Voor meer informatie kun je contact opnemen met Anita Abbring, anita.abbring@deopenhof-alkmaar.nl

26 januari 2023